Rany Yule(k)

Czas leci niepowstrzymanie, razem z nim pory roku (a przynajmniej kartki w kalendarzu, bo pogoda zatrzymała się gdzieś pod koniec października) i oto nadciągają kolejne święta Bożego Narodzenia.

Jak wie każde – albo prawie każde – dziecko, Boże Narodzenie to po angielsku Christmas (złożenie słów Christ - Chrystus i mass - msza) które czasem widuje się zapisane pod postacią Xmas. I co ciekawe to Xmas nie jest jakimś przejawem amerykańskiego lenistwa ortograficznego i dążenia do upraszczania sobie życia. W 1551 roku pisano X’temmas, a w 1100 Xres maesse. I to “X” jest niczym innym jak graficznym symbolem Jezusa-krzyża-itd.

Ale, ale – otwórzmy sobie słownik angielsko-polski na literze Y. Wyszukajmy słowo yule. I co widzimy? “Święta Bożego Narodzenia”. Co to za zwierzę, to yule?

Otóż yule (po polsku: Jul) to obchodzone przez pogańskich Germanów, połączone z uroczystą ucztą święto (25 grudnia), które zostało wchłonięte przez chrześcijańskie Boże Narodzenie. Do dziś obchodzone jest z pewnymi modyfikacjami w niektórych krajach północnej Europy, a w obszarze tradycji anglosaskiej termin Yule używany jest – tudzież może być używany wymiennie z Christmas.

Etymologia yule nie została do końca rozstrzygnięta. Przed 1450 zapisywano je yoole, a przed 899 - geol. Pokrewne yule staroangielskie (używane przez Anglów) słowo giuli oznaczało dwumiesięczny  okres odpowiadający dzisiejszym grudniowi i styczniowi, ale nie samo święto. Z kolei nordyckie słowo jol (obecne do dziś np w fińskim i estońskim, gdzie lekko odmienione – joulu i joul - oznacza chrześcijańskie Boże Narodzenie) też jest dość tajemnicze. Niektórzy badacze sugerują, że mogło ono oznaczać “magię, czary”, inni, że “ucztę błagalną”. Błagania te miałyby być skierowane do żeńskiego bóstwa płodności, którą proszono o odnowienie zniszczonej zimą ziemi i sprowadzenie na świat nowego życia.  Inni jednak z kolei wskazują na inne staronordyckie słowo – hjol - oznaczające koło. Tu wyjaśnieniem nazwy święta byłoby to, że yule stanowiłoby “najniższy” punkt obrotu koła roku, od którego rozpoczyna się ruch wznoszący.

Do dziś 24 grudnia yule obochodzą Norwedzy (Julaften), Duńczycy (Juleaftensdag) i Szwedzi (Julafton).

Ja tegoroczne yule powitam na dalekiej Ukrainie, gdzie liczę na choć kilka płatków śniegu. Jako, że przygotowania do podróży mogą zająć mi resztę czasu, serdecznie wszystkim Wam – czytelnikom – składam życzenia zdrowia, szczęścia takiego, jakie kto sobie wymarzy i żeby nikomu nie było gorzej pod żadnym innym względem…

Wesołych Świąt!

Comments (22) to “Rany Yule(k)”

  1. Wesołych i ciekawych!
    I proszę wrócić.;)

  2. ????e ?????? ????…

  3. O! Bukwy nie wchodzą? 8O A chciałem napisać, że zamiast yulka będzie Rizdwo

  4. Rożdiestwo, znaczy się? :) Choć nie wiem, jak jest po ukraińsku :)

  5. Właśnie Rizdwo :)

  6. Bardzo ładnie :)

  7. A tu jeszcze ładniej co się w owo Rizdwo dzieje
    http://www.pisni.org.ua/songs/716868.html

  8. Najlepsze życzenia z okazji zbliżających się Boskich Narodzin!
    A było to tak:
    “Cesarz Konstantyn na soborze nicejskim w 325 r. ustanawia kanon pisma świętego i “dwójcę świętą”, awansując Jezusa do miana Boga. Jezus z Betlejem ma zastąpić dotychczas czczonego Mitrę. (W wyniku głosowania 250 biskupów sprowokowanego naukami Ariusza, księdza heretyka z Aleksandrii, który głosił że Jezus nie jest Bogiem, tylko bóstwem niższej klasy, 248 biskupów głosowało za uznaniem, że “Syn Boga został zrodzony, a nie stworzony, współistotny Ojcu czyli, że Bóg Syn jest tak samo Bogiem, jak Bóg Ojciec i że Bóg jest jeden, ale w różnych Osobach)”.
    ? Narodziny Boga Mitry przypadające na dzień 25 grudnia, stają się data przyjścia na świat Jezusa.
    ? Wniebowzięcie Mitry w okresie równonocy wiosennej staje się chrześcijańskim świętem Wielkanocy.
    W Rzymie, na Wzgórzu Watykańskim chrześcijanie przejmują świętą grotę Mitry, czyniąc z niej siedzibę Kościoła katolickiego.

  9. Niech Ci mile czas upłynie na dalekiej Ukrainie.
    Wesołych Świąt :)

  10. szczęścia takiego, jakie kto sobie wymarzy i żeby nikomu nie było gorzej pod żadnym innym względem?

    Socjalizmem mi to pachnie :lol:

  11. :eek: Yuletide greetings!… :shock:
    A bit early, aren’t they…

    Miłego… Najlepszego!
    (Yule log Ci/Wam raczej nie grozi… chociaż kto to wie w dzisiejszym, zglobalizowanym świecie… :)

  12. Wesołego yule w te Xmas, bądź odwrotnie — pogodnego Xmas w tegoroczne yule!
    (I aby Rosjanie nie odcięli Ukrainy od gazu w to yule!)

    Hoko:
    Mi to przypomina Burka w streszczeniu Churchilla, a nie socjalizm ;)

  13. @Cyprian, Zeen: Dzięki, dzięki! Jak mi jakaś sokolica stepowa powie coś ludzkim głosem, to zapytam o etymologię :)

    @Hoko: Zdecydowanie bardziej socjalistycznie byłoby “Szczęścia takiego, jakiego kto potrzebuje” :)

    a capella, Pak: Dziękuję i faktycznie – z “logów” to najwyżej mi log off grozi, jeśli Rosjanie zechcą przed nowym rokiem Ukrainę wylogować z systemu :)

  14. Alleluja :) !

  15. To się Ukraina zaloguje pod nową nazwą i dalejże gaz downloadować :lol:

  16. Wesołego XJula!

  17. Wszystkim Świąt Wesołych życzę
    I po cichu trochę liczę
    Na świąteczne cuda małe
    Niech zostaną już na stałe?

    Niech Komerski mi wybaczy:
    Ten się zawsze przetłumaczy?

  18. Ponieważ powoli wracam do rzeczywistości, to póki co serdecznie Cię pozdrawiam i życzę wspaniałej wyprawy

  19. To miał być Torlin

  20. Daleka ta Ukraina…
    Kolego Komerski, czy Wy przypadkiem nie próbujecie się migać?

  21. Gazem do kraju wracać…!

  22. foma! :-) )

Post a Comment
*Required
*Required (Never published)